Λ. Ντουντουνάκης: Προτάσεις για τον προβληματικό τομέα των εσπεριδοειδών στην Κρήτη

Τις προτάσεις του προκειμένου να ξεπεραστούν τα προβλήματα στον τομέα των εσπεριδοειδών στην Κρήτη, παρουσιάζει σε άρθρο του στον ΑγροΤύπο, ο κ. Λευτέρης Ντουντουνάκης, Πρόεδρος του Συνδέσμου Γεωπόνων Χανίων, Γεν. Γραμματέας Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Κρήτης και Παραγωγός Εσπεριδοειδών και Αβοκάντο. Ο κ. Ντουντουνάκης κάνει λόγο για «ασήμαντες εξαγωγές» και «υποτονική ζήτηση στην εσωτερική αγορά» ενώ προσθέτει «οι τιμές παραγωγού συχνά είναι κάτω του κόστους». Συνολικά ο κ. Ντουντουνάκης, παραθέτει 10 προτάσεις μεταξύ των οποίων αναφέρει ότι θα πρέπει «να επανέλθει με τη νέα ΚΑΠ η σύνδεση της οικονομικής ενίσχυσης με τη χυμοποίηση, διότι έχει πολλαπλά οφέλη για όλο το τομέα των εσπεριδοειδών».

Διαβάστε αναλυτικά το άρθρο του κ. Ντουντουνάκη:

Μια ακόμα πολύ δύσκολη χρονιά βιώνουν οι παραγωγοί εσπεριδοειδών (χειμωνιάτικων ομφαλοφόρων αλλά και όψιμων βαλέντσια) στη Κρήτη που βρίσκονται σε απόγνωση, καθώς οι εξαγωγές είναι ασήμαντες και η ζήτηση στην εσωτερική αγορά είναι υποτονική, παρά το γεγονός ότι οι τιμές παραγωγού συχνά είναι κάτω του κόστους. Παρόλα αυτά, τόσο το ΥΠΑΑΤ όσο και η Περιφέρεια Κρήτης φαίνεται να αδιαφορούν και να αδρανούν. Για αυτό σε πολλά κτήματα οι παραγωγοί έχουν περιορίσει σημαντικά τις καλλιεργητικές φροντίδες, με αποτέλεσμα χαμηλές στρεμματικές αποδόσεις και ποιοτικά υποβαθμισμένοι καρποί. Παρά ταύτα πιστεύουμε ότι η Κρήτη είναι «ευλογημένος τόπος» με τεράστιες δυνατότητες ενδογενούς ανάπτυξης (ιδιαίτερα στο πρωτογενή τομέα και το τουρισμό) και δεν πρέπει να τα περιμένει όλα από ένα χρεοκοπημένο αθηνοκεντρικό κράτος.
Πιστεύουμε λοιπόν ότι στο σημείο μηδέν που φτάσαμε, αυτό που χρειάζεται ο τομέας των εσπεριδοειδών – και ιδιαίτερα των πορτοκαλιών που αποτελούν το 75% του συνόλου – δεν είναι πλέον ευχολόγια ή διαπιστώσεις αλλά σοβαρές προτάσεις ώστε να αναστραφεί αυτή η κατάσταση, όπως:

1. Να εκπονηθεί και να χρηματοδοτηθεί ένας συνολικός στρατηγικός σχεδιασμός για τα εσπεριδοειδή. Με απλή εφαρμογή κοινοτικών οδηγιών και πολιτικών, με αυτοσχεδιασμούς, με αποσπασματικά μέτρα και επικοινωνιακή διαχείριση η καλλιέργεια θα περιθωριοποιηθεί σύντομα.
2. Να επανέλθει με τη νέα ΚΑΠ η σύνδεση της οικονομικής ενίσχυσης με τη χυμοποίηση, διότι έχει πολλαπλά οφέλη για όλο το τομέα των εσπεριδοειδών. Η πλήρη αποδέσμευση των ενισχύσεων στα εσπεριδοειδή προς χυμοποίηση από 1/1/2010 είναι σκανδαλώδης και οδήγησε σε πλήρη κατάρρευση των τιμών παραγωγού.
3. Να γίνει μελέτη των προοπτικών και των διαμορφούμενων τάσεων στις καταναλωτικές αγορές και των ευαισθησιών των καταναλωτών καθώς και αξιόπιστο μητρώο εσπεριδοειδών. Βάσει αυτών να εκπονηθεί ένα επιστημονικό πρόγραμμα αναδιάρθρωσης των εσπεριδοειδών (με κίνητρα για τους παραγωγούς, με έλεγχο της ίωσης tristeza, με κατάλληλο και υγιές πολλαπλασιαστικό υλικό, διεύρυνση της περιόδου ωρίμανσης και με υπάρχουσες και νέες ποικιλίες εσπεριδοειδών ή νέες καλλιέργειες όπως αβοκάντο). Υπάρχει σχετική πρόταση του Συνδέσμου Γεωπόνων Χανίων από το Μάρτιο 2008.
4. Να οργανωθούν επιτέλους οι παραγωγοί σε μια ισχυρή ομάδα παραγωγής ποιοτικών πιστοποιημένων εσπεριδοειδών, που θα λειτουργεί βάσει των προϋποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την εφαρμογή ολοκληρωμένων συστημάτων διαχείρισης και συμβολαιακής γεωργίας προσδίνοντας στα προϊόντα μοναδικά χαρακτηριστικά και υπεραξία.
   Έτσι θα βελτιώσουν τη διαπραγματευτική τους δύναμη απέναντι στα διάφορα καρτέλ και ολιγοπώλια και θα συνάψουν μακροχρόνιες συμβάσεις με αλυσίδες S-M στην εσωτερική και διεθνή αγορά.
5. Να δημιουργηθούν με συνεργασίες μεγαλύτερα και καλύτερα συσκευαστήρια με επαρκείς όγκους εμπορίας εσπεριδοειδών, κατάλληλες υλικοτεχνικές υποδομές και αποθηκευτικούς χώρους συντήρησης, σε συνδυασμό με αλλαγές στο τρόπο διακίνησης τους, καθιέρωση κώδικα δεοντολογίας και άλλη εμπορική νοοτροπία. Παράλληλα να εφαρμοστεί σωστά το Μητρώο Εμπόρων Οπωροκηπευτικών και ο θεσμός του εγκεκριμένου εμπόρου.
6. Να κατακτήσουμε τους καταναλωτές – μόνιμους και τουρίστες – του νησιού, να αυξήσουμε το μερίδιο των εξαγωγών μας σε παραδοσιακές αγορές και να αναζητήσουμε ερείσματα σε νέες αγορές, παρακολουθώντας τον ανταγωνισμό, με διαφήμιση των ιδιαιτεροτήτων των κρητικών πορτοκαλιών και με αυστηρά ελεγχόμενα τυποποιημένα ποιοτικά προϊόντα σύμφωνα με τις ζητούμενες προδιαγραφές.
7. Να χρηματοδοτηθεί και να στηριχθεί η εφαρμοσμένη αγροτική έρευνα και οι απαξιωμένες γεωργικές εφαρμογές με στόχο τη μεταβίβαση της επιστημονικής γνώσης και καινοτομίας στους παραγωγούς εσπεριδοειδών και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων τους.
8. Να διευρυνθεί η παραγωγική περίοδος, να αναζητηθούν σταθερά δίκτυα προώθησης των εσπεριδοειδών και να εφαρμοστούν σύγχρονα συστήματα σήμανσης και ιχνηλασιμότητας με στόχο τη βελτίωση της οργάνωσης της αλυσίδας των εσπεριδοειδών.
9. Να υπάρξουν αυστηροί έλεγχοι στην αγορά ώστε να σταματήσει η ελληνοποίηση πορτοκαλιών και χυμών από τρίτες χώρες, ο αθέμιτος ανταγωνισμός ξένων εμπόρων και να εφαρμοστούν κανόνες και αρχές στην αγορά των εσπεριδοειδών. Για παράδειγμα δεν μπορεί να είναι γεμάτες οι λαϊκές αγορές Αθήνας και Θεσσαλονίκης με μανταρίνια Πελοποννήσου και Ηπείρου με φύλλα και τα μανταρίνια Κρήτης με φύλλα να καταδιώκονται.
10. Να μετατραπούν μέρος των καλλιεργούμενων εκτάσεων με εσπεριδοειδή σε επιτηρούμενες βιολογικές και να συνεργαστούν οι παραγωγοί με τη νέα ιδιοκτησία της ΒΙΟΧΥΜ σε διάφορους τομείς όπως λογικές τιμές για τα εσπεριδοειδή για χυμοποίηση, παραγωγή βιολογικών χυμών και αξιοποίηση των υποπροϊόντων των εσπεριδοειδών.

Τέλος να υπάρξει επιτέλους ειλικρινής συνεργασία όλων των εμπλεκομένων (πολιτείας, παραγωγών, μεταποιητών, γεωπόνων, καταναλωτών, αλυσίδων Σ- Μ) πριν η καλλιέργεια των πορτοκαλιών αποτελέσει παρελθόν στη Κρήτη.